Шиш така,
жарашабы биз жакка?
Айымдар сулуулук үчүн эмнеге гана барышпайт. Биринчи кезекте бутка көрк берген каблукту кийүүдөн эч бир аял баш тартпайт. Доктурлардын баамында дүйнө жүзүндөгү ар бир үчүнчү аял каблуктан жабыр тартып келет. Андыктан ак халатчандар 4 сантиметрден бийик таканы кийүүнү сунушташпайт. Эмнеге аялдар бийик такалуу бут кийимди кийүүгө ашыгышат деген суроо ар бириңерде болсо керек. Ооба, аялдардын бийик такага болгон ашыгуусу таш доорунда эле пайда болгон. Ошол мезгилде эле эркектер буту узун кыздарды көп баалашчу. Эркектерди тартуунун бир булагы бул бийик така кийүү десек да болот. Экинчи жагы бийик кийген айымдардын жамбашы чайпалат, така бийик болгондуктан арышы майда болуп басыгы кооз көрүнөт. Сулуулук берип ошол эле учурда азабын да тарттырган шиш такалар тууралуу кеп.

Тарыхынан
Аял затынын кайсы убактан тарта каблук менен достошконун так айтуу кыйын. Антсе да алгач бийик такалуу платформаны Байыркы Грецияда актерлор боюн узартуу үчүн кийишкендиги айтылат. XV-XVIкк. Каблук коомдо өз ордун таба баштаган. Ал учурда жыгачтан жасалган такасынын бийиктиги 14-60 см болгон сандалийлер же чопиналар чыккан. Чопиналарды (өтө бийик эмес) бир гана аялдар эмес, эркектер да кийишчү. XVIIк. Испания, Швеция, Франциянын айымдары жогорудагы сандалийлерди кийе башташкан. Бара-бара шиш такалар жакшы жакка өзгөрүлүп отуруп XX кылымда "шпилька" ойлонулуп табылган.


Шиш таканы туура танда
o Кандай гана бут кийим болбосун такасы жок болсо кийимдин узундугун белгилеп көрсөтөт. Мындай бут кийимдерге колдон келишинче кыска кийимдерди кийиңиз.
o Көпчүлүк айымдарга орточо бийиктиктеги такалуу бут кийимдер жагат. Таканын бийиктиги 1,5-2см. Бул така менен кандай кийим болбосун жараша берет.
o Бийик такалуу бут кийимди ар бир эле айым кийе албасы бышык. Бийик такалуу кийем десеңиз көйнөгүңүздүн узундугу тизеден өйдө болушу кажет.
o Ичке шиш така (шпилька) модалуу кийимдер менен жакшы отурат. Классикалык стиль менен кийсеңиз жаңылып каласыз. Ичке така көбүнчө көйнөк менен куп жарашат.


Күмүш сырга
o Жатаар алдында бутуңузду жылуу сууга салып, эс алдыруучу май сыйпаңыз.
o Буттун кан айлануусуна, тамырлардын кеңейип кетишинин алдын алууга ромашканын, жалбыздын, календуланын кайнатылып тоңдурулган муздары жардам берет.
o Лимондун ширесин сууга аралашытырып бутуңузду салсаңыз да болот.
o Колуңуздан келишинче жылаңаяк басыңыз, массаж болот.

Шиш таканын оң жактары
o Шиш така айымдардын бутун түз, узун кылып көрсөтөт.
o Шиш така менен басууда басыгы (походка) жакшырат.
o Шиш така айымдарды сексуалдуу көрсөтөт.
o Бою кыскаларды узун көрсөтөт.
o Айымдарды өзүнө ишенимдүү жүргөндөй көрсөтөт.

Шиш таканын терс жактары
o Варикоздун чыгышына түрткү берет.
o Буттун кан айлануусун начарлатат.
o Артрит, тромбофлебит оорусуна алып келет.
o Бийик така жүлүнгө да таасирин тийгизип, хандроз оорусунун пайда болушуна көмөктөшөт.
o Кош бойлуу айымдарга бийик таканы унутуу сунушталат. Шиш така кийүү бойдон түшүүгө алып барат.
o Бийик таканы көпкө кийүүдөн буттагы тарамыштар түйүлөт, шишик пайда кылат.
o Унааны башкарууда да тоскоолдуктарды жаратат.

Шиш така кийген айымдар
Шиш таканы кийген айымдардын мүнөзү катал, амбициясы күчтүү келет. Төшөк жаатында бул айымдар өтө сексуалдуу делет. Себеби, бийик таканы кийген айымдардын жамбашы дайым кыймалда болуп турат. Мындай кымыл эркектерди көңүл кош калтырбашы бештен белгилүү.


Шиш така менен жарышкандар
Сиднейде мурда эч бир жерде болбогон жарыш өткөн. Башка мелдештерден өзгөчөлөнгөн жарышка жалаң бийик така кийген 265 бийкеч түшүшкөн. Мелдеште такаларынын бийиктиги 8 сантиметрден, бойлору 170 сантиметрден кем эмес болуу керек деген талаптар коюлган. Аталган сынакта Мак Глоун аттуу бийкеч жеңүүчү болуп табылган. Баш байгеге 2500 фунт стерлинг жана эки алтын така туфли беришкен. Мак эки жума бою алгач 3 сантиметр анан 10 сантиметрдеги така менен чуркап машыккан эмгегинин акыбети кайтканын айткан.


Эң бийик шиш така
Эң бийик шиш така 2010-жылдан баштап катталган. Дүйнөдөгү бийик такалуу шиш такалардын автору жана дизайнери румын модельери Михай Албу боло алды. Ал 20 жылдан ашуун убакыттан бери, бут кийим дизайнери болуп эмгектенет. Өзүнүн мекенинде ал "бут кийим архитектору" деген ат менен белгилүү. Бийик такалуу бут кийимди жапыз бойлуу айымдарга жардам катары чыгарышкан. Көз жоосун алган бут кийим табигый материалдардан жасалып, өтө кымбат эмес таштар менен кооздолгон. Тилекке каршы бул туфлини ар бир айым кийе албайт. Анткени, кичине көлөмдүү (размер) айымдарга арналган. Автордун айтымында бою 175 сантиметрден ашкан айымдар шиш такалуу бут кийимдерге көз каранды эмес. Айлыктарынын орточо баасы Румынияда 1525 доллар турат.


Кызык
Техас университетинин окумуштуулары тарабынан жүргүзүлгөн изилдөөгө назар салып көрсөк, бир жылда мамлекет 3 млрд. долларга чыгым болот экен. Анткени, аял киши канчалык бийик така кийсе денсоолугуна ошончолук зыяны тийгенден тышкары, убактысынын теңинен көбүн ушул бут кийиминин айынан насыя жоготот экен. Психологдордун изилдөөсүнө таянсак аял канчалык жапыз така кийсе ошончолук билимдүү, ошончолук акылдуу экен. Ал эми бир жылда 25000 доллардан ашык таппаган айымдар бийик така кийишип, аңкороок келишет.


Махабат Сексенбаева