аралаш

Талкаланган тагдыр же арактын азабы
Чоргоев Муканбеткалый
- Сыйыңыз жерде калбайт Нияз байке, ырахмат, ушул куйганыңыз уу болсо да бирди алайын. Беккул көзүн жумуп туруп тартып жиберди. Стаканды алгандан кийин шляпасын жыттап турган Беккул ачка экенин сезди. Кечке тоодогу жем-чөп тартып барып үйүнө кайтканына жарым саатча болгон. Эртең мененки тамагын жакшы ичпей Нияз газигин айдап келип калгандыктан, жумушка ачка кеткен. Ошол күнү чабандарынан да жакшылыктуу тамак ичкенге убактысы келген эмес. Эми минтип кырлуу 200 граммдык стакан менен бирди алганда көзүнөн чаар чымын учуп, ичи уйгу-туйгу боло баштады. Бара-бара чечекейи чеч болуп жанында отурган Ниязга да алиги стакан менен экини каптырып салды. Экөө төрөт үйүнө барып келинчегине жолугуп, ошол күнкү дежурда турган медсестрага уулунун көрүндүгүн берип бапыраңдап акчасын чачып жатканын бир билет. Андан кийинкилерин көп эстей албай башы маң болуп, эртең менен күн бир топ көтөрүлгөндө көзүн ачты.
Туу атаңдын көрү түндө көбүрөөк ичип койгон окшойм, башым мынча ооручу эмес эле. Ал төшөгүнөн нары-бери оодарылып атасы менен апасынын сүйлөшүп жатканын укту. Алгач күркүрөгөн коңур үн менен атасы:
- Беккулду тур дебейсиңби, гараждагы чогулган чоңдор тарап кетти го.
- Эх, кое турчу түндө саат үчтөн өткөндө келди эле, эс алып алсын, жумушу бүгүнчө тура тураар, өрттөнүп баратты беле.
- Ок Кудай урган антип сүйлөчү эмес, директор уулуңдун арак ичип үйдө жатканын көрсө бир балекет кылбайбы. Жаңыдан ишинен өйдөлөп баратса, андан көрө тур де чоңдорунун көзүнө көрүнүп коюп келип кечке жатсын- атасы жактырбаган үн менен апасын какмалаганга өттү. Экөөнүн сөзү бир эсептен туура. Беккул бүгүн кечээки жазаган иштери тууралуу зоотехнике бир топ сөз айтмак, карасаат болуп түндөкү арак болбогондо гараждан директор менен бирге чечилүүчү маселелери чечилип калбайт беле. Беккул нары-бери оодарылып башынын зыңылдап ооруганына чыдай албай чекесин кармалап "өөх",-деп онтоп алды.
Энеңди урайын арак эмес эле бир балээ го, тим эле башым тең бөлүнө калуучудай ооруйт. Ал ордунан турайын деп обдулуп бирок, колдору калчылдап мүмкүн болбогондуктан кайра төшөгүнө кулады. Эртеден сүйлөшүп жаткан ата-энеси сыртка чыгып кеткенби үй ичинде шыбырт эткен үн жок. Беккул төшөгүндө көмөрөсүнөн бир аз жатты. Башынын ооруганы күчөп зыңылдайт. Ичи куркурап ашказаны ачышып ооруйт. Кускусу келип окшуйт. Денесинен чыпылдап тер чыгып алы кете баштады. Ушул убакта сырттан Нияздын бакылдаган үнү угулуп:
- Оо Беке тура албай жата-сыңбы? Атаңдан сурасам аны эмне кылып келгенсиң тура албай жатат дегенинен жетип келбедимби. Ал эч нерсе сезбегендей түр менен Беккул жаткан бөлмөгө кирип тигил жаткан Беккулдун өңүн көрө коюп чочуп кетти.
- Тууй атаңдын көрү өңүң өзгөрүлүп кетиптир, сен жүз грамм ичпесең болбойт, башың дагы ооруп жаткан чыгаар, аракты көп ичкен адам эртеси пахмель кылбаса оңолбойт, ден соолугуңду бузуп аласың иним, үйдө арак бар беле атаң менен апаң келе электе 100 грамм ичип ал, антпесең оңолбойсуң. Беккул Нияздын сүйлөгөн сөзүнүн кээ бирине түшүнсө кээ бирине түшүнбөй жатты. Себеби баш жазмак тургай мынчалык көп арак ичип көргөн эмес. Беккулдан жооп күтпөй эле муздаткычты ачып ичинен жарты бөтөлкө арак алып чыгып, чай чынынын белинен куюп келип Нияз төшөктө жаткан Беккулга сунду.

ЖАШТЫК-МАСТЫК
КОНТРОЛЕРДУН КУМАР ТҮНҮ
Кара көздөрү жоодураган, кара-тору, кең далылуу сымбаттуу жигиттин электр жарыгын көзөмөлдөгөн "контролер" болуп келиши Нуржандын жүрөгүнө бүлүк түшүрдү. Күн сайын талаага жумушка кетип кечинде бутунан тура албай келген күйөөсү көзүнө желмогуздай көрүнүп, басса-турса кара сумкасын асынган татынакай жигиттин элеси жүрөгүн булкуп, жаштык деминен чыккан кумар ышкысы күчөй берди. Күн сайын көчөдөн анын караанын күтүп, алыстан көрүнүп калса беттери чымырап, бүт денесине назик толкундун илеби жайылып өзүн жоготуп кое жаздачу... Жаңы келген "светчинин" аты Урмат экенин коңшу келиндерден угуп, ал жигиттин качан үйдүн босогосун аттаарын элестетип зарыгып күтүп жүрдү.
"Эже, учетчиктин номерин карап алайынбы?" деген бейтааныш үндү уккан Нуржан дарбазадан өзүнүн арзуусу болгон контролер жигит турганын көрүп тайсалдап калды да, Урматтын тике караган татынакай көздөрүнөн айбыгып жууп жаткан кирлерин тыштай коюп үйдү көздөй баштап жөнөдү. Жаштык демине толукшуп, өзүнө батпай күйүп турган каны кызуу Урмат мөлтүрөгөн жаш келинди көргөндө бир аз сүрдүгүп, Нуржандын ар бир мүчөсүн сынынан өткөрүп сугалактык менен карап өттү... Үйдү көздөй кооз соорусун чайпалтып кирип бара жаткан жаш келиндин артынан ээрчип жөнөдү. Төркү бөлмөдө жайгашкан электр эсептегичин жазып бүтүп эшикке чыгууга камынган Урматты жаш келин даам сызууга чакырып, плиткада кайнап жаткан чайга жөнөдү. Нуржандын апакай узун буттарына, узун кара чачтарына, апакай сулуу жүзүнө суктанган Урматтын жигиттик кумар ышкысы күчөп, далай кыздарды жалындырган көлөмдүү аспабы акырындап козголо баштады. Бул учурда Нуржандын буттары титиреп, булчуңдары чыңалган чымыр денелүү жигиттин күчтүү илебин самап беттери албырып чыкты... Эки жаш ички сезимдерин сөз менен айтып бере алышпаса дагы, жоодураган көздөрүнөн жашыра алышпады. Чай арасында таанышып, сырдашып көпкө отурушту. Бири-бири менен назик коштошуп күүгүм киргенде Кочкор суусунун Кара-Тоо айылы тушундагы токойдон кездешүүгө сөз бекитишти... Экөө тең кумарлуу кечти чыдамсыздык менен күтүшүп, кечинде боло турчу махабат оюндарына даярданып жатышты.
Болжошкон убакыт келгенде мас болуп келген күйөөсүн уктатып коюп чакан төшөктү колуна кыскан Нуржан токойду көздөй сызып жөнөдү. Ал эч нерседен корккон жок... Болжошкон жерге жетип мемиреген токой арасынан көзүнө тааныш караанды издеп туруп калды. Бир саат мурда келген Урмат Нуржандын артынан дабыш чыгарбай уурданып басып келди да, артынан кучактап, колдору менен бөрсөйгөн мамактарын мыжыгып, мойнунан өпкүлөдү.
- Ушул учурду кечке күттүм! - деп шыбыраган Урматтын ысык деми денесин өрттөп жиберчүдөй сезилди. Кумарга чөмүлгөн Нуржандын денеси дүркүрөп, дүүлүгүп чыкты.
- Алтыным, берекем! - деп шыбыраган Урмат аны өзүнө каратып, оозунан өптү. Урматтын денеси Нуржан ойлогондон дагы булчуңдуу экен.Нуржан артка чалкалап, анын ысык кучагында эрип, магдырап баратты. Киндик тушуна катуу бир нерсе тиреле түштү. Көздөрү тумандап ээрий түшкөн Нуржан көйнөгүн чече баштады. Урмат аны бекем кысып туруп жаш баладай көтөрдү дагы токойдун тереңинде даярдап койгон жагына көтөрүп жөнөдү. Бет алдында ак куудай болуп жылаңач турган Нуржандын апакай сулуу денесин көрүп көздөрү жанган Урмат:"Ах, Кандай сулуусуң, жаным! - деп баштан-аяк кумарлуу карады дагы көйнөгүнүн топчуларына асылды. Жигиттин ар бир кыймылын карап булчуңдуу жылаңач денесине суктанган Нуржандын жүрөгү туйлап, жан жери сайгылашып кетти. Мамагынын үрптөрү албырып, таштай катуу боло түшүптүр. Урмат көйнөгүн, майкасын чечип, белиндеги жоон курду чечип, шымын шыпырайын дегенде Нуржан тура калып жигиттин аласынан кармады.
Нуржан шымдын бүчүсүн таап сыдырмасын ылдый тартты. Жаш келин шымды тизеге чейин түшүрүп, турсаны дагы ылдый шыпырды. Боштондукка суурулуп башын чайкаган аспапты көрүп көздөрү алайды. Мындай жоон жана көлөмдүү аспапты Нуржандын өмүрүндө биринчи жолу көрүшү эле. Эркектин ушундай узун мүчөсү болорун билген да эмес.
Келиндин каалоосу күч алып, денеси ымыр-чымыр боло түштү. Каккан казыктай тик турган кайбардын катуулугу ага абдан жакты. Нуржан аны оозуна алып, соро баштады. Тырмактарын Урматтын эттүү көчүгүнө матырып, назик онтоп, тамагына жеткен оозундагы огеле чоң аспапты берилип соргон сайын Урмат жалынып онтоп жиберди да Нуржанды жашыл тулаңдын үстүндө салынган жылуу одеалга кучактап жыгылды, таттуу сорушуп киришти. Урматтын көпкө берилип таттуу өбүшкөнүнөн Нуржандын башы айлана түштү. Кумары ашынган Урмат жаш келиндин үстүнө чыкты. Күчтүү жигиттин көлөмдүү мүчөсү кынына күч менен кирип барганда Нуржандын көздөрү чанагынан чыгып кете жаздады. Мындайды ал өмүрүндө көргөн эмес. Тылагы толуп гана калбастан, чарт жарылып кетчүдөй чытырады. Урматтын ысык кайбары алда канча чоң жана катуу экен! Анын үстүнө ал укмуштуудай күчтүү экен! Калчылдаган аспап күч менен урунган сайын Нуржандын көзүнөн чаар учуп болуп көрбөгөндөй жыргалга батып токойду жаңырта кыйкыра баштады. Алардын ысык денелери бири-бирине тийген сайын от чагылып, жылаандай чырмалышып, эч нерсени кулактары укпай, көздөрү көрбөй кумарга ченемсиз берилип жатышты. Бул кумарлуу түн асмандагы жылдыз тарап таң агарганга чейин уланып Урмат жети ирет кумардын чокусуна чыкты... Көздөрүнөн нур чачыраган сулуу келин беймаал убакыт болсо "контролер" жигитти колунан чыгаргысы келбей назик кучагында түбөлүк кучактап жата бергиси келди. Аттиң, тагдыр экен... Коштошууга туура келди...

Ай эрке